Risicovol spel

In de huidige maatschappij zie je het steeds minder en minder. En dat is jammer want het is zo nodig! Ik heb het over risicovol spel.

Voor kinderen is spelen een recht, het staat zelfs in het wetboek. Risicovol spel is dat niet. Maar wij vinden dat dat net zo goed een recht moet zijn! Het is ontzettend belangrijk om te spelen voor kinderen. Daar leren ze immers zo’n beetje alles door. Maar daarbij ook risico’s durven en vooral mogen nemen is ook essentieel voor de ontwikkeling van een kind.

‘In de huidige maatschappij ziet men steeds meer gevaar’

Als eerste: wat betekent risico eigenlijk? Risico betekent elk gedrag waarbij de uitkomst onzeker is. Je weet niet wat er gaat gebeuren. Het kan fout gaan, maar ook goed. Maar je hebt er weinig controle over.

En daar zit het hem nu in. In de huidige maatschappij ziet men steeds meer gevaar. En dat willen we dan weg nemen. Zoveel mogelijk, zo niet helemaal.

Door de komst van bijvoorbeeld social media is er eindeloos beeldmateriaal te vinden over de dingen die fout gingen. Dat bevordert je gevoel hierover nou niet echt positief. En door diezelfde social media zien we ook veel meer van elkaar en ‘letten’ we ook meer op elkaar. De sociale druk is dan soms groot om kinderen maar vooral te beschermen tegen van alles en nog wat.

‘Ik kan het!’

Maar dat zorgt juist voor het tegenovergestelde. En hierdoor wordt de autonomie van het kind beperkt. Risico’s horen bij het leven. Risico’s inschatten is een vaardigheid die we nodig hebben om te overleven! Door dit weg te nemen en kinderen hier niet mee te laten oefenen leren ze er ook niet mee omgaan. En leren ze dus ook niet om te gaan met de risico’s van het leven. Wat, op zijn minst, ervoor zorgt dat kinderen toch vaker zich zullen bezeren, of een ongelukje hebben, of misschien zelfs in gevaarlijkere situaties terecht komen.

Natuurlijk wil iedereen ernstig letsel voorkomen en het is dus ook bedoeling dat alles is een veilige omgeving gebeurt. Maar laat het er wel zijn. En laat aanvaardbaar risico er zijn. Schaafwonden, botsingen enzovoort horen net zo goed bij de ontwikkeling van kinderen als kruipen, lopen en dergelijke. Door risico’s te nemen leren kinderen hun lijf kennen, ze verleggen hun grenzen en het stimuleert hun doorzettingsvermogen: ‘ik kan het!’

Do’s & Dont’s

Wat kun je nu het beste wel en niet doen met betrekking tot risicovol spel? Een paar tips:

Do’s. -Ga naar buiten. Buiten is het vaak wat makkelijker om risicovol spel te stimuleren. En vaak is er gras of zand wat een zachtere ondergrond is mocht een kind vallen. -Zorg voor een uitdagende omgeving. Met bijvoorbeeld stoepjes, boomstammen om te klimmen, heuveltjes. Dit is op een opvang misschien makkelijker te realiseren dan thuis in de tuin, maar het hoeft niet groots te zijn om effect te hebben. Hoogteverschillen in de tuin ( bijvoorbeeld een hoger stoepje naast het gras) kunnen al uitdaging genoeg geven. Binnen is er met verschillend materiaal natuurlijk ook van alles te creëren. -Laat het los. Dat is natuurlijk makkelijk gezegd. Maar als de kinderen voelen dat jij er vertrouwen in hebt, krijgen zij dat ook!

Dont’s. –Steeds roepen/ zeggen: ‘voorzichtig, kijk uit’, ‘pas op‘. Kinderen worden hier onzeker van en denken: ‘dit moet wel gevaarlijk zijn’. Bovendien zouden ze door de schrik hun aandacht kunnen verliezen en dan wordt de kans dat er iets gebeurd juist groter. -Kinderen helpen om op hoge dingen te klimmen. Kinderen hebben, zeker als ze daarin gestimuleerd worden, vaak goed door wat kan en wat niet. Help ze daarom niet op te hoge hoogten, de kans is groot dat ze er niet meer af durven. Terwijl, als ze zelf klimmen, goed weten hoe ver ze kunnen gaan. Ze zijn er dan gewoon nog niet aan toe.

‘Het is een spannend onderdeel van de ontwikkeling’

Niet alle risico’s zijn aanvaardbaar. Hier moet je dan ook ingrijpen voordat het echt te gevaarlijk wordt. Het is dan wel belangrijk dat je laat zien wat er fout kan gaan en het niet alleen verteld. Kinderen begrijpen niet altijd wat het risico dan is of het wordt juist allemaal nog interessanter om er juist we mee door te gaan. Laat zien wat er kan gebeuren en dus fout kan gaan.

Ik begrijp, zeker als moeder, dat dit een spannend onderdeel van de ontwikkeling is. Niemand wil dat een(zijn of haar) kind pijn heeft. Het zit immers in onze natuur om ongemak en pijn te voorkomen, koste wat kost. Maar het is zo belangrijk voor de kinderen. Voor nu maar zeker voor hun toekomst.

Liefs Maartje ~Groen juffie~